Mateusz Akwariusz i jego spór o nieśmiertelność duszy ludzkiej

• Main Author: Marian Ciszewski (Author)
• Format: Book
• Published: The Francis de Sales Scientific Society (TNFS.PL), 1995-06-01T00:00:00Z.
• Subjects: article
• Online Access: Connect to this object online.
• Notes: 10.21852/sem.1995.17; 1232-8766; 2450-1328
• Keywords: Education; L; Social Sciences; H
• Source: Seminare, Vol 11 (1995)

Od wielu dziesięcioleci w przeplataniu się tego, co "przeciętne", a co "nowe", czego "scholastyczna", a co "humanistyczna", dały początek nowoczesnej i zarazem krytycznej metodzie historyczno-filologiczno-filozoficzny. A wraz z nim wyszły na jaw zainspirowane przez papieża Mikołaja V i kardynała Bessarione nowy nurt intelektualny i nowatorski "program" umiarkowanego arystotelizmu Chrześcijanina, który sto lat później został zideologizowany i przekształcony w radykała fundamentalizm. Problem nieśmiertelności duszy ludzkiej, który był przejawem gorzkich sporów tamtego czasu, jest kluczem do zrozumienia jego przebiegu, przemian i historii nurt, który przyćmił profil formy europejskiej myśli chrześcijańskiej. W działalności filozoficznej dominikanina Matteo Aquario (+ 1591) widać, w jaki sposób nastąpiła stagnacja tego prądu. To on zaproponował, że "jedyny gatunek prawdziwy filozofia arystotelesowska" (vera philosophia ad mentem S. Thomae), w której zdeformowana została nie tylko doktrynę Arystotelesa, ale także zatracił pierwotną metafizyczną intuicję św z Akwinu. W niniejszym artykule, w kontekście ówczesnych kontrowersji, dokonano analizy Additiones Wodnika, w którym Mateusz podejmuje problem nieśmiertelności duszy, analizuje wszystkie ważne stanowiska filozoficzne z punktu widzenia bulli apostolskiej reżimy. W swojej ocenie Wodnik sformułował dwa "dekalogi" które można uznać za wydarzenie w historii filozofii i teologii, prechè wraz z nimi we współczesnym arystotelizmie zapoczątkowano nurt integralistyczny. Pierwszy Dekalog jest to zbiór sposobów-argumentów (decem viae), które uzasadniają indywidualną nieśmiertelność duszy na ścieżce motywacji filozoficznych (ale i pseudofilozoficznych). według "dekalogu" Wodnik wymienia dziesięć "tez", w których - według niego - doktryna chrześcijańska o nieśmiertelności duszy zbiega się z interpretacją arystotelizmu zaproponowaną przez Wodnik. Trzeba też podkreślić, że był to gatunek arystotelizmu, którego dominacja była bardzo trudny do pokonania, wpłynął niekorzystnie na rozwój nauk fizycznych i przyrodniczych, na antropologii i teologii, werbalizując je i oddzielając od życia praktycznego oraz esencjalizując je metafizyka św. Tomasza.