Rozwojowe zmiany kosztu wysiłków lokomocyjnych u chłopców o nadmiernym otłuszczeniu ciała

• Main Authors: Marcin Maciejczyk (Author), Jadwiga Szymura (Author), Jerzy Cempla (Author), Joanna Gradek (Author)
• Format: Book
• Published: Termedia Publishing House, 2012-06-01T00:00:00Z.
• Subjects: article
• Online Access: Connect to this object online.
• Notes: 2081-237X
• Keywords: pobór tlenu; koszt fizjologiczny; otyłość; chłopcy; </keyword> <keyword>; </keyword> <keyword>; Pediatrics; RJ1-570; Diseases of the endocrine glands. Clinical endocrinology; RC648-665
• Source: Pediatric Endocrinology, Diabetes and Metabolism, Vol 18, Iss 2, Pp 63-69 (2012)

Wprowadzenie: Dzieci otyłe (z nadwagą) mają gorszą wydolność aerobową w porównaniu z dziećmi szczupłymi (niższe wielkości VO2max). Przyczyną obniżonych zdolności do wykonywania wysiłków długotrwałych może być również wyższy (niż u szczupłych rówieśników) koszt pracy fizycznej spowodowany przenoszeniem nadmiernej masy ciała w trakcie wysiłków lokomocyjnych. Celem pracy było określenie międzygrupowych różnic w koszcie fizjologicznym pracy fizycznej podczas wysiłków lokomocyjnych i ocena zmian kosztu wraz z wiekiem w grupie chłopców nadmiernie otłuszczonych i w grupie ich szczuplejszych rówieśników. Materiał i metody: Badania zostały przeprowadzone 3-krotnie w odstępach co 2 lata, począwszy od ok. 10 r.ż. W testach wysiłkowych uczestniczyło 25 chłopców (11 o nadmiernym otłuszczeniu ciała %F=26,82±2,89%, 14 o przeciętnym otłuszczeniu ciała %F=12,51±2,35%). W każdej serii badań przeprowadzono badanie wydolności tlenowej metodą bezpośrednią (test stopniowany), wyznaczając wielkość maksymalnego minutowego poboru tlenu (VO2max) a następnie (po kilku dniach przerwy) badani wykonywali dwa 6-minutowe submaksymalne wysiłki lokomocyjne na bieżni mechanicznej (z prędkością 3,6 km×godz.-1 i 4,8 km×godz.-1). Analizie poddano parametry charakteryzujące czynność układu oddechowego (minutowy pobór tlenu, częstość oddychania, objętość oddechową oraz wentylacje minutową płuc) oraz układu krążenia (częstość skurczów serca). Wyniki: W wysiłkach marszowych, kiedy dodatkowym obciążeniem dla ustroju była przenoszona nadmierna masa ciała, zaobserwowano w grupie chłopców o zwiększonej ilości tkanki tłuszczowej w organizmie, wyższy niż w grupie kontrolnej, poziom parametrów fizjologicznych w stanie równowagi czynnościowej (świadczy to o zwiększonym koszcie fizjologicznym marszów). Chłopcy o ponadprzeciętnym otłuszczeniu ciała maszerowali przy wyższych odsetkowych wielkościach poziomu VO2max, HRmax. Chłopcy z grupy badanej w porównaniu do chłopców z grupy porównawczej uzyskiwali w kolejnych seriach badań istotnie niższe relatywne wielkości poboru tlenu, natomiast globalne wielkości poboru tlenu, wentylacja minutowa płuc, objętość oddechowa i częstość skurczów serca były znacząco wyższe. W obu grupach częstość oddychania była na zbliżonym poziomie. W czasie marszu z większą prędkością różnice międzygrupowe w poziomie tych parametrów ulegały nieznacznemu zwiększeniu. Z wiekiem koszt pracy w czasie wysiłków marszowych ulegał w obu grupach zmniejszeniu. Wraz z rozwojem badanych chłopców poprawie uległa ekonomia oddychania. Wnioski: Koszt fizjologiczny marszów jest istotnie większy u chłopców nadmiernie otłuszczonych niż u ich szczuplejszych rówieśników, a międzygrupowe różnice w poziomie parametrów fizjologicznych zwiększają się wraz ze wzrostem prędkości marszu. Międzygrupowe różnice między porównywanymi grupami w koszcie pracy utrzymują się wraz z wiekiem. Mimo istniejących różnic między porównywanymi grupami w poziomie parametrów fizjologicznych, wraz z wiekiem koszt pracy w czasie wysiłków marszowych ulegał w obu grupach zmniejszeniu.