ارزیابی محتوی و منشا آلودگی فلزات سنگین در خاک سطحی حاشیه جاده: مطالعه موردی
زمینه و هدف: حمل و نقل جاده‌ای یکی از مهم‌ترین و بزرگترین منابع آلودگی فلزی است که بوم‌سازگان حاشیه جاده را به مناطقی آلوده تبدیل کرده است. از این‌رو، این پژوهش با هدف ارزیابی آلودگی و منشأیابى عناصر روی، سرب، کادمیم، کبالت، کروم، مس، منگنز و نیکل در خاک سطحی حاشیه برخی جاده‌های همدان در سال...
Saved in:
| Main Authors: | , |
|---|---|
| Format: | Book |
| Published: |
Mashhad University of Medical Sciences,
2023-07-01T00:00:00Z.
|
| Subjects: | |
| Online Access: | Connect to this object online. |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| Summary: | زمینه و هدف: حمل و نقل جاده‌ای یکی از مهم‌ترین و بزرگترین منابع آلودگی فلزی است که بوم‌سازگان حاشیه جاده را به مناطقی آلوده تبدیل کرده است. از این‌رو، این پژوهش با هدف ارزیابی آلودگی و منشأیابى عناصر روی، سرب، کادمیم، کبالت، کروم، مس، منگنز و نیکل در خاک سطحی حاشیه برخی جاده‌های همدان در سال 1398 انجام یافت.مواد و روش‌ها: در این مطالعه توصیفی-مقطعی، 63 نمونه خاک سطحی در طول 700 متر از یک قطعه 9 کیلومتری از جاده‌های مواصلاتی گلتپه، رزن و کرمانشاه در استان همدان جمعآوری و پس از آماده‌سازی نمونه‌ها، محتوی عناصر در آن‌ها به‌روش طیف سنجی نوری پلاسمای جفت شده القایی (ICP-OES) خوانده شد. همچنین، نسبت به محاسبه شاخص شدت آلودگی (CSI) نیز اقدام شد. پردازش آماری نتایج نیز با استفاده از نرم‌افزار SPSSانجام یافت.یافته ها: بیشینه میانگین محتوی عناصر روی، کادمیم، کبالت، کروم، منگنز و نیکل به‌ترتیب با 122، 0.320، 1.92، 17.3، 334 و 22.2 میلیگرم در کیلوگرم مربوط به ایستگاه رزن و بیشینه میانگین محتوی عناصر سرب و مس به‌ترتیب با 26.4 و 25.0 میلیگرم در کیلوگرم مربوط به خاک حاشیه جاده کرمانشاه (ایستگاه‌های پر ترافیک) و بیان‌گر تأثیر تراکم ترافیک بود. نتایج محاسبه شاخص CSI بیان‌گر کیفیت قابل قبول خاک در ایستگاه‌های مورد مطالعه بود. همچنین، نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل های آماری چند متغیره (PCC، PCA و HCA) نشان داد که منگنز در خاکهای کنار جاده احتمالاً از مواد اولیه خاک و انتشارات اگزوزی نشات گرفته است. در حالی که انتشار روی، سرب، کادمیم، کبالت، کروم، مس و نیکل عمدتاً به منابع غیر اگزوزی (مانند فرسودگی ترمزها، لاستیک‌ها، موتورها و روغن روان‌کننده) مربوط بود. نتیجهگیری: با توجه به اثبات تأثیر فعالیت‌های ترافیکی بر آلودگی فلزات سنگین خاک کناره جاده‌ای، نسبت به پایش منظم و دورهای نمونه‌های خاک برای کنترل منابع به‌منظور حفظ سلامت بوم‌سازگان و انسان توصیه می‌شود. |
|---|---|
| Item Description: | 2423-5202 10.22038/jreh.2023.66952.1537 |