ارزیابی محتوی و منشا آلودگی فلزات سنگین در خاک سطحی حاشیه جاده: مطالعه موردی

زمینه و هدف: حمل و نقل جاده‌‏ای یکی از مهم‌ترین و بزرگ‏ترین منابع آلودگی فلزی است که بوم‌سازگان حاشیه جاده‌ را به مناطقی آلوده تبدیل کرده است. از این‌رو، این پژوهش با هدف ارزیابی آلودگی و منشأیابى عناصر روی، سرب، کادمیم، کبالت، کروم، مس، منگنز و نیکل در خاک سطحی حاشیه برخی جاده‏‌های همدان در سال...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Authors: نیره السادات حسینی (Author), سهیل سبحان اردکانی (Author)
Format: Book
Published: Mashhad University of Medical Sciences, 2023-07-01T00:00:00Z.
Subjects:
Online Access:Connect to this object online.
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!

MARC

LEADER 00000 am a22000003u 4500
001 doaj_2c4060bca2d54509bff5b4fe6c7db263
042 |a dc 
100 1 0 |a نیره السادات حسینی  |e author 
700 1 0 |a سهیل سبحان اردکانی  |e author 
245 0 0 |a ارزیابی محتوی و منشا آلودگی فلزات سنگین در خاک سطحی حاشیه جاده: مطالعه موردی 
260 |b Mashhad University of Medical Sciences,   |c 2023-07-01T00:00:00Z. 
500 |a 2423-5202 
500 |a 10.22038/jreh.2023.66952.1537 
520 |a زمینه و هدف: حمل و نقل جاده‌‏ای یکی از مهم‌ترین و بزرگ‏ترین منابع آلودگی فلزی است که بوم‌سازگان حاشیه جاده‌ را به مناطقی آلوده تبدیل کرده است. از این‌رو، این پژوهش با هدف ارزیابی آلودگی و منشأیابى عناصر روی، سرب، کادمیم، کبالت، کروم، مس، منگنز و نیکل در خاک سطحی حاشیه برخی جاده‏‌های همدان در سال 1398 انجام یافت.مواد و روش‌ها: در این مطالعه توصیفی-مقطعی، 63 نمونه خاک سطحی در طول 700 متر از یک قطعه 9 کیلومتری از جاده‌های مواصلاتی گلتپه، رزن و کرمانشاه در استان همدان جمع‌‏آوری و پس از آماده‌سازی نمونه‌ها، محتوی عناصر در آن‌ها به‌روش طیف ‏سنجی نوری پلاسمای جفت شده القایی (ICP-OES) خوانده شد. همچنین، نسبت به محاسبه شاخص‏ شدت آلودگی (CSI) نیز اقدام شد. پردازش آماری نتایج نیز با استفاده از نرم‌افزار SPSSانجام یافت.یافته‎ ها: بیشینه میانگین محتوی عناصر روی، کادمیم، کبالت، کروم، منگنز و نیکل به‌ترتیب با 122، 0.320، 1.92، 17.3، 334 و 22.2 میلی‏‌گرم در کیلوگرم مربوط به ایستگاه رزن و بیشینه میانگین محتوی عناصر سرب و مس به‏‌ترتیب با 26.4 و 25.0 میلی‌‏گرم در کیلوگرم مربوط به خاک حاشیه جاده کرمانشاه (ایستگاه‌های پر ترافیک) و بیان‌گر تأثیر تراکم ترافیک بود. نتایج محاسبه شاخص CSI بیان‏گر کیفیت قابل قبول خاک در ایستگاه‌های مورد مطالعه بود. همچنین، نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل ‏های آماری چند متغیره (PCC، PCA و HCA) نشان داد که منگنز در خاک‏‌های کنار جاده احتمالاً از مواد اولیه خاک و انتشارات اگزوزی نشات گرفته است. در حالی که انتشار روی، سرب، کادمیم، کبالت، کروم، مس و نیکل عمدتاً به منابع غیر اگزوزی (مانند فرسودگی ترمزها، لاستیک‌ها، موتورها و روغن روان‌کننده) مربوط بود. نتیجه‏‌گیری: با توجه به اثبات تأثیر فعالیت‌های ترافیکی بر آلودگی فلزات سنگین خاک کناره جاده‌ای، نسبت به پایش منظم و دوره‌‏ای نمونه‌های خاک برای کنترل منابع به‌منظور حفظ سلامت بوم‌سازگان و انسان توصیه می‌شود. 
546 |a FA 
690 |a آلودگی فلزی 
690 |a تحلیل چندمتغیره 
690 |a جاده 
690 |a ترافیک 
690 |a شاخص&rlm 
690 |a شدت آلودگی 
690 |a Environmental sciences 
690 |a GE1-350 
690 |a Public aspects of medicine 
690 |a RA1-1270 
655 7 |a article  |2 local 
786 0 |n Pizhūhish dar Bihdāsht-i Muḥīṭ., Vol 9, Iss 2, Pp 197-214 (2023) 
787 0 |n https://jreh.mums.ac.ir/article_22882_ff8d60e774d26203bd1f3ce2cde87bdf.pdf 
787 0 |n https://doaj.org/toc/2423-5202 
856 4 1 |u https://doaj.org/article/2c4060bca2d54509bff5b4fe6c7db263  |z Connect to this object online.